Języki romańskie to grupa spokrewnionych ze sobą języków wywodzących się od łaciny. Prawdopodobnie pamiętacie lekcje ze szkoły średniej i potraficie wymienić kilka języków romańskich: francuski, włoski, hiszpański, portugalski… Nie są to jednak wszystkie języki! Podobnie jak w przypadku języków słowiańskich, języki romańskie stanowią kontinuum – nie ma między nimi ostrych różnic, a ponadto wewnętrznie dialekty mogą się różnić między sobą bardziej niż sam język od języka sąsiadów! Ile jest więc języków romańskich?
Grupy języków romańskich
Języki romańskie można podzielić na kilka grup wewnątrz których występują najbliżej spokrewnione dialekty:
• języki zachodnioromańskie – hiszpańskie (standardowy, aragoński, asturyjski, galicyjski, kataloński), portugalskie (standardowy, brazylijski), francuskie (standardowy, gaskoński, oksytański), niektóre dialekty włoskiego (lombardzki, piemoncki, wenecki) – warto przy tym zauważyć, iż kataloński i oksytański są ze sobą bliżej spokrewnione niż z hiszpańskim czy francuskim. Do tej grupy należy też używany przez Żydów Sefradyjskich język Ladino.
• język retoromański używany przez mniejszości żyjące na pograniczu Szwajcarii i Włoch
• języki italskie: pozostałe dialekty języka włoskiego
• języki południoworomańskie: dialekty sardyńsko-korsykańskie
• języki wschodnioromańskie: rumuński oraz spokrewnione języki
Łącznie językami romańskimi, wliczając w to zarówno native speakerów jak i osoby które nauczyły się języka w późniejszym okresie, jest niemal miliard, co czyni romańską rodzinę językową trzecią najliczniejszą na świecie po germańskiej (ponad 1,5 mld) i chińskiej (1,3 mld).
W jakich krajach używa się języków romańskich?
Chociaż języki romańskie wywodzą się z Europy, obecnie w większości używane są w Amerykach: portugalski w Brazylii, hiszpański w reszcie Ameryki Łacińskiej i w południowej części Stanów Zjednoczonych, francuski w kanadyjskiej prowincji Quebec. W Europie języki romańskie są używane na zachodzie kontynentu:
• francuski we Francji, Szwajcarii i Belgii
• hiszpański w Hiszpanii
• kataloński w hiszpańskiej prowincji o tej samej nazwie
• portugalski w Portugalii
• włoski we Włoszech, Szwajcarii oraz miastach-państwach wewnątrz Włoch
• łacina w Watykanie
• rumuński w Rumunii
• pozostałe języki są używane przez mniejszości w różnych państwach romańskich i krajach bałkańskich
• ponadto francuski używany jest jako nieoficjalny język komunikacji międzynarodowej w Afryce Północno-Zachodniej (z Senegalem włącznie)
Już takie zebranie informacji pokazuje, iż naprawdę warto uczyć się języków romańskich by móc skutecznie porozumiewać się z ludźmi na całym świecie. Gdyby cały ten obszar zjednoczył się w „Nowe Imperium Rzymskie”, byłby bez wątpienia światową potęgą polityczno-gospodarczą. Więcej o tym hipotetycznym pomyśle usłyszycie (po angielsku) w filmiku poniżej.